Uretako ekosistemak lurzorutik edo airetik datozen kutsatzaileen azken hartzaileak dira askotan, eta fenomeno meteorologikoen eta jarduera antropogenikoaren inpaktua jasotzen dute.
Ura ezinbesteko baliabidea da bizitzarako, eta haren urritasuna faktore mugatzailea da jarduerak garatzeko, uraren hiri-zikloari lotutakoak edo udal-sareetatik abiatuta hornidura baliabide propioekin konbinatzen dutenak barne.
Uraren erabilgarritasun iraunkorra zalantzazkoa da, eta, balio-kateak globalki hedatu direnez, arrisku hidrikoaren ebaluazioa erronka estrategikoa da oraindik.
Uraren kudeaketak gero eta zerikusi handiagoa du arriskuen kudeaketarekin. Uraren hiri-zikloaren zerbitzuei espazioko baliabide gisa erabilgarritasuna eta aldakortasuna eragiten diete, eta horrek eskariaren eta erabilgarritasunaren kurben arteko bat-etortzea apurtzen du normalean (kantitatean edo kalitatean). Eskasia eta lehorte aldiak, uholdeak, uraren kalitatea eta klima aldaketara egokitzea kudeatu nahi dira. Horiek guztiak segurtasun hidrikoaren kudeaketaren kontzeptutik jorratzen dira. Klima-aldaketaren ondorioz, muturreko gertaerak gero eta ohikoagoak dira, lehorte ugariagoak eta luzeagoak izaten baitira, eta prezipitazio handiko aldiak izaten baitira (uholdeak izateko arriskua).
Proposamenaren izaera berritzailea tresna teknologikoen digitalizazioa eta garapena aplikatzean datza, berariaz hiriko uraren ziklo integralari (bilketa eta saneamendua) eta horrek ingurune hidrikoarekin (hartutako ur-masa eta ur araztuen ingurune hartzailea) dituen arazoei aurre egiteko: uraren kalitatea jatorrian iragartzea, eskasia- eta lehorte-gertaerak iragartzea. Gaur egun, merkatuan ez dago arrisku hidrikoa, kuantitatiboa eta kualitatiboa aztertzea ahalbidetzen duen ad hoc konponbiderik, uraren mendekotasun handia duten enpresentzat.
PROIEKTUAREN DESKRIBAPENA
Proiektuaren helburua ura hornitzeko sistema zaintzea, prebenitzea eta optimizatzea da, biki digitalak garatuz, ura tratatzeko eta alerta goiztiarreko plantak behar bezala kudeatzeko tresna gisa. Proiektu honek uretako ekosistemen eta ur-masen egoera hobetzen lagunduko du, bai kantitatean bai kalitatean, eta uraren segurtasun hidrikoaren mailak hobetuko ditu uraren egiturazko eskasiari eta lehorte-gertaerei aurre egiteko.
Horretarako, edateko ura biltzeko puntuak hartuko dira kontuan batez ere. Gainera, korronte horien bilketa- eta isurketa-emariak hartuko dira kontuan, baita hiriko hondakin-uren araztegietako efluenteak hartzekoak ere. Alderdi horien eta korronte desberdinen (bilketa edo isurketa) kalitatearen arabera, digitalizazioan oinarritutako tresna bat diseinatuko da alerta goiztiarrerako eta arriskuak minimizatzeko, datuen arabera erabakiak hartu ahal izateko, ekosistemetan ahalik eta eragin txikiena izateko.
Proiektuaren helburu espezifikoen artean honako hauek nabarmentzen dira:
- Ur-masetako uraren kalitatea hobetzeko tresna digitalak garatzea
- Sentsoreetan eta adierazleetan oinarritutako plataforma digitala eta kudeaketakoa egitea
- Uraren sektoreko enpresei tresna digitalak ematea, eskuragarri dauden hainbat iturritatik datozen datuen balioa lortzeko.
- Alerta goiztiarrak kudeatzea eta uraren kudeaketaren eraginkortasuna hobetzeko protokoloak ezartzea.
- Berrikuntza sustatzea eta IoT-ko sektoreetan diharduten enpresen posizionamendua hobetzea, eta digitalizazioa uraren zikloaren sektorearen beharretan eta eskakizunetan.
ESPERO DIREN EMAITZAK
Proiektuaren emaitza biki digitalak garatzea izango da, uraren edangarritasunean aplika daitezkeen tresna gisa, batez ere tamaina txiki eta ertaineko instalazio deszentralizatuetan, prozesuen sentsorizazioa eta kontrola txikiagoa baita, eta horietan oso interesgarria baita prozesuen funtzionamendu eta kudeaketa hobea eta egokia lortzen lagunduko duen tresna bat edukitzea
Proiektuak Aguas Municipales de Vitoria-Gasteiz SAren laguntza du. (AMVISA) eta, azken fasean, tresna baliozkotuko da Arakako (Araba) edangarri bihurtzeko instalazioan.
Gauzatzeko epea: DIGITAP 3 zatitan planteatzen den proiektu bat da, eta hau da aurreikusitako plangintza:
- zatia: biki digitalaren kontzeptualizazioa (2023ko maiatza – 2024ko apirila)
- zatia: biki digitalaren garapena (2024ko apirila – 2025eko apirila)
- zatia: biki digitalaren eragiketa eta baliozkotzea (2025eko apirila – 2026ko apirila)
Balio-zirkuluak:
Proiektua bat dator Garapen Iraunkorreko Helburuak betetzeko estrategiarekin, zehazki:
- GJH: Ur garbia eta saneamendua
- GJH: Osasuna eta ongizatea
Parte-hartzaileak: DIGITAP proiektuaren patzuergoa Aclimak, proiektuaren buru eta koordinatzaile gisa, Agrupa Laboratorio, Aquadat, Cimas eta Gaiker Fundazioa zentro teknologikoak osatzen dute.
Aclimaren zeregina, proiektuaren lider gisa, garatu beharreko zereginak betetzen direla ziurtatzea da, baita komunikazio-jardueren koordinazioa gauzatzea eta proiektuaren emaitzak ingurumen-sektorera transferitzea ere.
Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioaren enpresa-talde berritzaileei laguntzeko programak finantzatzen du proiektua. Berreskuratze-, eraldatze- eta erresilientzia-mekanismoa, enpresa txiki eta ertainen lehiakortasuna hobetzeko helburuarekin.
Europar Batasunak finantzatutako proiektua.
